Paczków

Dawniej mury si�ga�y 9 metr�w. W ich ci�gu osadzone by�y baszty �upinowe, z kt�rych do dzi� przetrwa�o 19 (dawniej by�o ich 24). Ich wygl�d jest r�ny - niekt�re si�gaj� wysoko�ci mur�w obronnych, inne wyra�nie je przewy�szaj�. W wielu z nich dobrze zachowa�y si� liczne otwory strzelnicze.

W 1429 r. mury i baszty, z uwagi na z�y stan techniczny, cz�ciowo zburzono. Zosta�y one odbudowane na pocz�tku XVI w. - odtworzono w�wczas krenela�, a kurtyn� mur�w ozdobiono fryzem arkadkowym. W tym samym czasie za fos�, w odleg�o�ci ok. 10 m dostawiono drugi, zewn�trzny mur o wysoko�ci 4 m. Ta dodatkowa fortyfikacja wyposa�ona by�a w liczne stanowiska artyleryjskie, ale nie stanowi�a pe�nego pier�cienia - bieg�a najprawdopodobniej po p�nocnej stronie, od Wie�y K�odzkiej do baszty �upinowej znajduj�cej si� mi�dzy Wie�� Wroc�awsk� i baszt� Nysk�.

Naprawy i gruntownego uporz�dkowania miejskich fortyfikacji dokonano w XIX wieku. W 1846 r. zburzono pozosta�o�ci muru zewn�trznego, a rok p�niej rozebrano budynki i mosty bramne oraz zasypano fos� miejsk�, tworz�c na jej miejscu planty miejskie.

Dla poprawy komunikacji w drugiej po�owie XIX wieku przebito cztery nowe przej�cia w murze: w 1870 r. u wylotu ulic S�owackiego, Piastowskiej i E. Plater, a w 1873 roku tak�e ulicy Ko���taja.

Rozbi�rka kolejnych fragment�w mur�w zwi�zana by�a z budow� gimnazjum przy ul. Ko���taja i rozbudow� szko�y przy ul. Ko�cielnej. W�r�d zburzonych odcink�w znalaz�o si� te� pi�� baszt. Prace przy fortyfikacjach trwa�y do pocz�tku XX w. Odtworzono wtedy przejazd bramny przy Wie�y K�odzkiej, p�niej r�wnie� Wroc�awskiej (1921).