Paczków

W 2008 roku Wojewoda Opolski powo�a� Zesp� Doradczy ds. Zachowania Dziedzictwa Kulturowego Wsi i Ochrony Wiejskiego Krajobrazu Opolszczyzny. Na czele tej grupy stan�� osobi�cie Ryszard Wilczy�ski, a funkcj� wiceprzewodnicz�cych powierzono Opolskiej Wojew�dzkiej Konserwator Zabytk�w Iwonie Solisz oraz Marii Burian - kierownik Oddzia�u Terenowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Opolu. W sk�ad zespo�u weszli te� przedstawiciele wielu instytucji kultury oraz uczelni wy�szych.

Jednym z g��wnych zada� wspomnianego gremium by�o szczeg�owe zbadanie zabytkowego zasobu wsi na terenie wojew�dztwa opolskiego, analiza i dokumentacja istniej�cego wiejskiego dziedzictwa, a nast�pnie sformu�owanie propozycji jego dzia�a� ochronnych. Kolejnym przedsi�wzi�ciem zespo�u b�dzie aktywizacja spo�eczno�ci lokalnej oraz dzia�ania edukacyjne, kt�re maj� u�wiadomi� mieszka�c�w wsi Opolszczyzny, �e zamieszkiwane przez nich miejscowo�ci, cho� niejednokrotnie mocno zaniedbane, s� ruralistycznymi skarbami przesz�o�ci. Niekt�re uk�ady przestrzenne lub pojedyncze budynki opolskich wiosek uchodz� za prawdziwe "per�y"dziedzictwa.

Z przeprowadzonej przez zesp� wojewody analizy wynika, �e jednym z najcenniejszych przyk�ad�w wiejskiej zabudowy na Opolszczy�nie jest w�a�nie Stary Paczk�w, kt�ry jest typow� "ulic�wk�" - wsi� jednodro�n� o zwartej zabudowie po obu stronach drogi, wygl�dem przypominaj�c� nieco miejsk� ulic�. Na fragmentach g��wnego traktu wioski doskonale zachowa�a si� zabytkowa kostka brukowa, a g��wn� dominant� wsi jest urokliwy ko�ci� parafialny z XV wieku. Na prawn� ochron� zas�uguje r�wnie� znajduj�cy przy �wi�tyni wiekowy d�b, kt�ry wkr�tce znajdzie si� na li�cie pomnik�w przyrody.
Wykonana waloryzacja zasobu kulturowego opolskich wsi ocenia Stary Paczk�w jako wybitny wzorzec og�lnego historycznego uk�adu przestrzennego z wieloma cennymi obiektami architektonicznymi, kt�rych pojedyncze cechy i wyr�niki przejawiaj� wysokie warto�ci kulturowe. Zbiorcza analiza zespo�u obj�a swoim badaniem a� 106 wsi z terenu wojew�dztwa opolskiego, najwy�ej oceniaj�c walory przestrzenne w tylko kilku miejscowo�ciach: Z�otog�owicach i Starym Paczkowie (powiat nyski), Jemielnicy (powiat strzelecki)oraz Zakrzowie Turawskim i Ligocie Turawskiej (powiat opolski). Oznacza to, �e po�o�ona w naszej gminie miejscowo�� powinna zosta� obj�ta szczeg�ln� form� konserwatorskiej ochrony prawnej.

Mi�dzy innym o tym zagadnieniu dyskutowano podczas spotkania z mieszka�cami Starego Paczkowa. Zastanawiano si�, czy dla wsi korzystniejszy by�by obszarowy wpis do rejestru w granicach zaproponowanej w Studium strefy ochrony konserwatorskiej "A", czy utworzenie parku kulturowego. Licznie zgromadzeni mieszka�cy Starego Paczkowa, na czele z so�tys Wies�aw� Kurowsk� oraz ksi�dzem proboszczem J�zefem Zwaryczem, wys�uchali tak�e wyk�adu na temat kilkuletniej ju� pracy zespo�u ds. zachowania dziedzictwa kulturowego wsi oraz za�o�onych cel�w, kt�re maj� by� osi�gni�te. W prezentacji przedstawiono opracowane Studium konserwatorskie dla wsi Stary Paczk�w oraz bogato ilustrowan�, szczeg�ow� analiz� stanu dziedzictwa tej wsi.
Zesp� zaprezentowa� paczkowianom wiele przyk�ad�w s�u��cych podniesieniu ich �wiadomo�ci w zakresie docenienia posiadanego potencja�u. Z drugiej strony pokazano przyk�ady niew�a�ciwych modernizacji, powoduj�cych utrat� warto�ci zabytkowych. W celu lepszego efektu edukacyjnego pos�u�ono si� wizualizacjami przedstawiaj�cymi mo�liwo�� poprawy lub pogorszenia sytuacji. Na zako�czenie poszczeg�lnym w�a�cicielom dom�w i zagr�d, wytypowanych w Studium do obj�cia ochron� konserwatorsk� w postaci wpisu do rejestru zabytk�w, wr�czono opracowania dotycz�ce ich nieruchomo�ci.

Wiele wskazuje na to, �e Stary Paczk�w ma spore szanse zosta� zaliczony do tworzonej przez Wojewod� Opolskiego sieci najcenniejszych wsi o wybitnym potencjale dziedzictwa kulturowego. Prawdopodobnie miejscowo�� wkr�tce zostanie w ca�o�ci obj�ta szczeg�ln� ochron� konserwatorsk�. O tym jak� form� zdecyduje si� przyj�� Wojew�dzki Konserwator Zabytk�w oraz o procedurach zwi�zanych z tworzeniem parku kulturowego mieszka�cy b�d� rozmawia� z cz�onkami wojew�dzkiego zespo�u na kolejnym spotkaniu.